1 00:00:09,780 --> 00:00:16,640 Не можеме да ги допреме ѕвездите, да летаме низ далечните галаксии, па дури и да слетаме на планети надвор од нашиот Сончев систем. 2 00:00:16,640 --> 00:00:22,200 Затоа, единствениот начин на кој можеме да го проучуваме најголемиот дел од Вселената и се што е во неа, е преку светлината. 3 00:00:22,200 --> 00:00:24,900 Светлината која можеме да ја видиме и светлината која не можеме. 4 00:00:24,900 --> 00:00:28,060 Тоа е причината зошто телескопи се толку важни за астрономите: 5 00:00:28,080 --> 00:00:31,240 тие се машини за собирање светлина - сите видови нејзини видови. 6 00:00:31,240 --> 00:00:35,240 Тие се само како многу моќни вештачки очи за набљудување на небото. 7 00:00:35,960 --> 00:00:39,480 Колку е поголем телескопот, толку подобро може да гледа. Зошто? 8 00:00:39,480 --> 00:00:45,100 Бидејќи поголемите очи - како очите на бувот - имаат поголема површина, па затоа повеќе светлина доаѓа до нив, 9 00:00:45,100 --> 00:00:49,260 што им овозможува да прават посуптилна разлика во боја и поостра визија. 10 00:00:49,260 --> 00:00:53,260 Помали очи - како пајаковите очи - имаат помали шанси да зграбат светлина, 11 00:00:53,260 --> 00:00:57,600 затоа тие имаат повеќе проблеми да гледаат во детали, и сè е малку матно. 12 00:00:57,620 --> 00:00:59,780 Истото е и со телескопите. 13 00:01:00,160 --> 00:01:03,980 Ако светлината беше дожд, а телескопите кофи за да го соберат, 14 00:01:03,980 --> 00:01:08,020 есно е да се мисли дека поголема кофа ќе собере повеќе дожд. 15 00:01:08,020 --> 00:01:11,520 ГрадењеТО на многу големи телескопи, всушност, не е само скапо 16 00:01:11,520 --> 00:01:14,400 но исто така тешко и, понекогаш, дури и невозможно. 17 00:01:14,780 --> 00:01:20,600 Па, што ако наместо да се обидуваме да изградиме гигантска кофа, ќе се приклучиме на многу помали заедно? 18 00:01:20,600 --> 00:01:22,020 Па, одлична идеја! 19 00:01:22,020 --> 00:01:24,640 На тој начин ќе собирате иста количина на дожд, 20 00:01:24,640 --> 00:01:27,760 ќе добивате исти информации, но на многу полесен начин. 21 00:01:27,760 --> 00:01:32,480 Дури и подобро, што ако, наместо да се обидува да го соберете сиот дожд, само собирате дел од него, 22 00:01:32,480 --> 00:01:38,000 со кофи распоредени на клучни места, така што ќе имате доволно да ги погодите карактеристиките на дождот? 23 00:01:38,000 --> 00:01:40,280 Па, тоа ќе биде многу побрзо и поевтино! 24 00:01:40,280 --> 00:01:43,180 Тоа е токму она што астрономите го мислеле пред неколку години: 25 00:01:43,180 --> 00:01:48,680 со користење на неколку различни мали телескопи како еден, тие можеле да ја видат Светлината во најситен детаљ, 26 00:01:48,680 --> 00:01:52,460 исто како да користат еден телескоп со дијаметар од неколку километри! 27 00:01:52,460 --> 00:01:55,360 Тие ја нарекле оваа техника "интерферометрија“. 28 00:01:55,420 --> 00:02:01,980 ALMA работи токму на овој начин, поврзувајќи 66 антени да работат како еден многу, многу голем телескоп. 29 00:02:01,980 --> 00:02:05,080 правејќи го еден од најострите пар очи кои го набљудувале небото. 30 00:02:05,080 --> 00:02:09,100 Со најострите очите од сите, ALMA може да проучува многу слаба светлина во Вселената 31 00:02:09,100 --> 00:02:13,020 и да направи слики кои астрономите не можат не можат ниту да ги замислат. 32 00:02:14,100 --> 00:02:19,200 Транскрипција на ЕЅО. Превод на Андреј Стојчевски.