Ogłoszenia 2015

11 marca 2015: ESO zachęca do wzięcia udziału w AstroCamera 2015 – międzynarodowym konkursie wspierającym popularyzację astronomii I astrofotografii. Organizatorem konkursie jest Centrum Hewelianum z Gdańska. Zwycięzcy otrzymają od organizatorów nagrody finansowe. ESO, jako jeden ze sponsorów, ufunduje nagrody w postaci książek i płyt DVD dla prac, którym jury przyzna wyróżnienia. Pierwsza edycja konkursu wystartowała 28 stycznia 2011 r., w nawiązaniu do 400. rocznicy urodzin siedemnastowiecznego astronoma Jana Heweliusza. Konkurs jest otwarty da wszystkich entuzjastów astronomii i astrofotografii. Życie i osiągnięcia Heweliusza, uznanego obserwatora nocnego nieba, były dla Centrum Hewelianum inspiracją do uczynienia konkursu AstroCamera regularnym przedsięwzięciem. W tym roku jest organizowany po raz piąty. W ramach konkursu ogłoszono następujące kategorie: Kategoria I: Obiekty głębokiego nieba (zdjęcia gromad gwiazd, galaktyk, mgławic, itp.); Kategoria II: Obiekty Układu Słonecznego (zdjęcia planet, Księżyca, komet, meteorów, zaćmień, tranzytów, itp.); Kategoria III: Astronomiczne krajobrazy (zdjęci pokazujące elementy krajobrazu wraz z obiektami astronomicznymi, np. obiekty astronomiczne wschodzące lub zachodzące, ...

6 marca 2015: ESO zaprasza do wzięcia udziału w drugim Photo Nightscape Awards (PNA) – międzynarodowym konkursie nocnego krajobrazu dla astrofotografów. Jako partner konkursu zorganizowanego przez Ciel et Espace Photos, ESO ufunduje nagrodę dla laureata pierwszego miejsca w kategorii Nightscape (nocny krajobraz), będzie to wycieczka do Paranal, domu teleskopu VLT w północnym Chile. W ramach konkursu przewidziano kategorie: Nightscape (nocny krajobraz), In Town (w mieście) oraz Timelapse (sekwencje czasowe), są one otwarte dla fotografów ze wszystkich krajów. Z kolei kategorie PNA Junior dla młodzieży w wieku 9–12 lat i 13–17 lat są zarezerwowane tylko dla Francuzów. Osoby chętne do wzięcia udziału w konkursie powinny wypełnić formularz zgłoszeniowy i wysłać swoje zdjęcie lub film, a jeśli nie są pełnoletnie, także formularz zgody rodziców, na adres: pna@photonightscapeawards.com. Szczegółowe informacje i warunki konkursu znajdują się dedykowanej witrynie internetowej. Ogłoszenia będą publikowane na stronie PNA na Facebooku. Ceremonia wręczenia nagród odbędzie się 7 listopada 2015 r. w ...

6 marca 2015: W czwartek 16 kwietnia o godz. 16:00 ESO zaprasza studentów i pracowników z wszystkich instytucji w kampusie Forschungscampus Garching do siedziby ESO do audytorium Eridanus. Obok siedziby ESO budowane jest centrum ESO Supernova, które zostanie otwarte w połowie 2017 roku. Podczas imprezy informacyjnej studenci, pracownicy i wszystkie inne osoby w Forschungscampus Garching będą mogły dowiedzieć się o możliwościach związanych z tym projektem, które mogą ich dotyczyć. Koordynator projektu, Fabian Reckmann, oraz szef departamentu popularyzacji, Lars Lindberg Christensen, zaprezentują stan projektu i wyjaśnią w jaki sposób inne zainteresowane instytucje i osoby mogą wziąć w nim udział lub w inny sposób go wesprzeć. ESO Supernova będzie centrum najnowocześniejszej astronomii, dostarczającym odwiedzającym wciągających doświadczeń, które pozostawią ich w zachwycie Wszechświata, w którym żyjemy. Centrum będzie oferować lekcje szkolne i dla rodzin o niezapomnianych doświadczeniach z nauczania, w trakcie których nawet najbardziej abstrakcyjne i odległe tematy astronomii i fizyki zostaną wyjaśnione i wizualizowane w ...

5 marca 2015: ALMA, czyli Atacama Large Millimeter/submillimeter Array, udanie połączyła swoją ogromną powierzchnię zbierającą i czułość z APEX (Atacama Pathfinder Experiment), aby utworzyć nowy, pojedynczy instrument za pomocą techniki interferometrii wielkobazowej Very Long Baseline Interferometry (VLBI). Większe teleskopy mogą wykonywać ostrzejsze obserwacje, a interferometria pozwala wielu teleskopom na działanie jak jeden pojedynczy instrument tak duży, jak separacją – albo baza – pomiędzy nimi. W technice VLBI dane z dwóch niezależnych teleskopów są łączone razem, aby utworzyć wirtualny teleskop, który rozciąga się na geograficzny dystans pomiędzy nimi – potencjalnie aż do rozmiarów Ziemi – dając niesamowicie duże powiększenie. Istotnym krokiem pośrednim jest przetestowaniem tej techniki przy krótszej bazie. W dniu 13 stycznia 2015 r. ALMA oraz pobliski teleskop APEX jednocześnie obserwowały kwazara 0522-364. Ta odległa galaktyka została wykorzystana do pierwszych obserwacji tego typu ze względu na swoją znacząco jasność na falach radiowych. W celu zapewnienia synchronizacji teleskopów, ALMa używała zainstalowanego niedawno i niesamowicie ...

5 marca 2015: Przegląd wielu recenzowanych artykułów naukowych opublikowanych w roku 2014, korzystających z danych z teleskopów i instrumentów ESO wykazał, że ESO pozostaje najbardziej produktywnym obserwatorium naziemnym. Astronomowie użyli danych obserwacyjnych z ESO do napisania w ostatnim roku 864 recenzowanych publikacji, wyrównując rekord z 2012 roku. Liczba publikacji opublikowanych na podstawie danych ESO w roku 2014 pozostała nawet nieco wyższa nić liczba publikacji opartych od dane z należącego do NASA/ESA Kosmicznego Teleskopu Hubble’a. Prawie 65% z wszystkich publikacji przypisanych ESO w roku 2014 korzystało z danyc zebranych teleskopem VLT albo interferometrem VLTI. Najbardziej produktywnymi instrumentami VLT w kwestii publikacji są UVES oraz FORS2, a trzecie miejsce zajmuje VIMOS. Dodatkowo GIRAFFE oraz SINFONI wykazują silne trendy wzrostowe. Teleskop do przeglądów nieba VISTA w Paranal dostarczył danych do prawie dwukrotnie większej liczby publikacji niż w roku 2013. FEROS, SOFI oraz WFI także odnotowały wzrosty, natomiast HARPS pozostaje najefektywniejszym instrumentem w La Silla. Urządzenia umiejscowione ...

4 marca 2015: W styczniu 1954 roku dwunastu astronomów z sześciu różnych europejskich narodów zgromadziło się w Sali Senatu Uniwersytetu w Lejdzie w Holandii. Spotkali się w celu dyskusji przedsięwzięcia joint venture mającego doprowadzić do stworzenia europejskiego obserwatorium w dogodnym miejscu na półkuli południowej. W trakcie spotkania, które prowadził Bertil Lindblad of Saltsjöbaden, dwunastu astronomów sformułowało i podpisało dokument przeznaczony do uzyskania wsparcia rządów dla tego ambitnego planu. Dokument, nazwany później Deklaracją z Lejdy, stanowił podstawę dla Konwencji ESO z 1962 roku i tym samym oznaczał narodziny projektu, który od tamtej pory daleko przekroczył ambitną wizję dwunastu astronomów. Obecnie ESO jest czołową międzyrządową organizacją astronomiczną w Europie, posiadającą jedne z najbardziej zaawansowanych astronomicznych instrumentów naukowych do tej pory wybudowanych, wspieraną przez szesnaście krajów oraz z kilkoma kolejnymi chętnymi do członkostwa. Aby upamiętnić ten krok milowy w historii ESO, na przed Salą Senatu Uniwersytetu w Lejdzie odsłonięto tablicę pamiątkową, co nastąpiło podczas spotkania Rady ...

26 lutego 2015: Instrument MUSE na teleskopie VLT dał astronomom najlepszy jak dotąd trójwymiarowy widok głębokiego Wszechświata. Wpatrując się przez 27 godzin w Południowe Głębokie Pole Hubble'a ujawnił odległości, ruchy i inne własności znacznie większej liczby galaktyk niż do tej pory znano na tym wycinku nieba, przekraczając nawet zasięg Kosmicznego Teleskopu Hubble'a w ujawnianiu wcześniej niewykrywalnych obiektów. Ten odcinek ESOcast pokazuje co MUSE znalazł w Południowym Głębokim Polu Hubble'a i w jaki sposób uczyni życie nieco łatwiejsze dla astronomów, kompilując tysiące zdjęć odległych galaktyk w trójwymiarowy zestaw obrazów, każdy na innej długości fali. Można zaprenumerować ESOcasts w iTunes, otrzymywać kolejne odcinki na Youtube albo śledzić nas na Vimeo. Dostępne jest dużo więcej odcinków ESOcast. Dowiedz się, w jaki sposób możesz wesprzeć tłumaczenia napisów dla ESOcast w różnych językach.

24 lutego 2015: Dzisiaj w siedzibie ESO w Garching w Niemczech odbyła się uroczystość wmurowania kamienia węgielnego pod budowę ESO Supernova Planetarium & Visitor Centre. Wydarzenie oznacza początek głównej fazy budowy kompleksu. ESO Supernova będzie wspaniałą demonstracją astronomii dla społeczeństwa. Stało się możliwe dzięki współpracy pomiędzy Heidelberg Institute for Theoretical Studies (HITS) oraz ESO. Klaus Tschira Stiftung (KTS), niemiecka fundacja wspierająca nauki przyrodnicze, matematykę i informatykę, zaoferowała sfinansowanie pełnych kosztów budowy, natomiast ESO będzie później prowadzić placówkę. Ciekawy budynek został zaprojektowany przez architektów z firmy Bernhardt + Partner. Nowy kompleks dostarczy odwiedzającym wciągającego doświadczenia dotyczącego astronomii oraz wyników naukowych, projektów i technologicznych przełomów w ESO. Będzie obejmować planetarium stacjonarne oraz ponad 2000 metrów kwadratowych ekspozycji stałych i czasowych. Dodatkowe pomieszczenia z infrastrukturą konferencyjną będą przydatne dla rozmaitych wykładów, warsztatów i konferencji. Cala zawartość będzie dostępna w językach angielskim i niemieckim. Ceremonię wmurowania kamienia węgielnego rozpoczął Dyrektor Generalny ESO, Tim de Zeeuw. Wzięli w ...

10 lutego 2015: Zespół astronomów i inżynierów z ESO, Instituto de Astrofísica de Canarias (IAC), Gran Telescopio CANARIAS (GTC) oraz INAF Osservatorio Astronomico di Roma uzyskał pierwsze światło i udanie uruchomił system system ESO Wendelstein Laser Guide Star [1] w należącym do IAC Observatorio del Teide na Teneryfie w Hiszpanii. Zgodnie z umową z kwietnia 2014 r. pomiędzy ESO, a IAC, infrastruktura potrzebna do eksperymentu została wybudowana w obserwatorium. Zespół przeprowadził instalację i uruchomił laser ESO Wendelstein Laser Guide Star Unit, system odbiorczy oraz automatyczne oprogramowanie do obserwacji. Opisane wspólne działania dotyczą prac badawczo-rozwojowych w celu optymalizacji jasności laserowej gwiazdy porównania z górnych warstw atmosfery, ze szczególnym zwróceniem uwagi na wpływ pola geomagnetycznego na wydajność. Eksperymentalny zestaw składa się z technologii laserów światłowodowych opracowanej w ESO do wytwarzania 20-watowej ciągłej fali laserowej, z możliwością zmiany parametrów lasera takich jak częstotliwość, linie widmowe, długość linii, polaryzacja i natężenie. Zestaw pozwala, aby laserowe gwiazdy porównania ...

10 lutego 2015: ESO pragnie wyrazić gorące podziękowania dla swoich 100 000 fanów na Facebooku. Dziękujemy wszystkim, którzy zostali naszymi znajomymi na Facebooku i przez to pomagają w propagowaniu zainteresowania astronomią, kosmosem i wynikami pracy ESO. Każde polubienie, każdy "like", każde podzielenie się informacją ze znajomymi, to drobny kamyczek w ramach pomocy w dzieleniu się cudami Wszechświata. Jesteśmy wdzięczni wszystkim, którzy wspierają ESO w popularyzacji astronomii z coraz większym zasięgiem w społeczeństwie.

4 lutego 2015: Komisja Edukacji Niemieckiego Towarzystwa Astronomicznego, we współpracy z ESO i Excellence Cluster Universe z Uniwersytetu Technicznego w Monachium, organizują dwudniowe warsztaty dla nauczycieli na temat ewolucji gwiazd, które odbędą się w piątek 6 marca i w sobotę 7 marca 2015 r. Kurs ma pomóc nauczycielom uczącym astrofizyki w klasie 12 w Niemczech i będzie obejmować sesje wykładów oraz dyskusji, a także warsztaty. Zainteresowani nauczyciele mogą uzyskać więcej informacji i zarejestrować swój udział na tej stronie. Uczestnicy kursu otrzymają wiele materiałów przydatnych podczas lekcji w klasach, w tym slajdy do prezentacji, oprogramowanie komputerowe, literaturę oraz zbiór przydatnych linków do stron internetowych. Warsztaty odbędą się w siedzibie ESO w Garching koło Monachium i będą prowadzone w języku niemieckim.

2 lutego 2015: Nagrodę European Astronomy Journalism Prize 2014 zdobyła Louise Mayor. Nagroda obejmuje wycieczkę do Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) w północnym Chile — najnowocześniejszego teleskopu do badania promieniowania od jednych z najchłodniejszych obiektów we Wszechświecie. Zwycięski artykuł opisuje problem bezpośredniego wykrycia fal grawitacyjnych za pomocą techniki obejmującej badanie pulsarów radioteleskopami. Artykuł pt. „Hunting Gravitational Waves Using Pulsars” (ang. „Polowanie na fale grawitacyjne przy pomocy pulsarów”), został opublikowany w październiku 2014 r. w „Physics World”, czasopiśmie dla członków Instytutu Fizyki. Był także promowany za pomocą krótkiego klipu. Jako redactor Physics World, Louise Mayor pomaga fizykom i dziennikarzom naukowym w opowiadaniu ich historii na temat różnych obszarów najnowszych badań. Przed przyjściem do zespołu Physics World w 2010 r., Louise obroniła na University of Nottingham doktorat dotyczący ogniw słonecznych czułych na barwniki. „Jestem bardzo zachwycona wygraniem nagrody. Mój artykuł dotyczył wysiłków na rzecz wykrycia fal grawitacyjnych za pomocą radioteleskopów obserwujących odległe pulsary. Po raz ...

26 stycznia 2015: 24 lutego 2015 r. o godz. 12:30 w siedzibie ESO w Garching koło Monachium (Niemcy) odbędzie się uroczystość rozpoczęcia budowy ESO Supernova Planetarium and Visitor Centre. Centrum będzie wspaniałą demonstracją astronomii i będzie dostępne dla publiczności bez opłat. Jest to możliwe dzięki współpracy z Heidelberg Institute for Theoretical Studies (HITS), instytutem badawczym Klaus Tschira Stiftung oraz ESO. Klaus Tschira Stiftung oferuje pełne finansowanie budowy, a ESO będzie użytkować placówkę. Nowe centrum dostarczy odwiedzającym wciągających doświadczeń dotyczących astronomii w ogólności, razem z wynikami naukowymi, projektami i przełomami technologicznymi w ESO. Będzie obejmować planetarium stacjonarne o powierzchni ponad 2000 metrów kwadratowych stałych i tymczasowych ekspozycji. Będą też pomieszczenia konferencyjne oraz program wykładów, warsztatów i konferencji. Wszystko będzie udostępniane w językach angielskim i niemieckim. Unikalny projekt nowego budynku przypomina układ podwójny gwiazd z transferem masy pomiędzy jego składnikami, co prowadzi do wybuchu supernowej. Jest to uwidocznione w nazwie centrum: ESO Supernova. Zapraszamy dziennikarzy ...

20 stycznia 2015: Radioteleskop Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) zwiększył swoje możliwości transmisji danych o czynnik 25. Nowe połączenie obejmujące 150 kilometrów kabli światłowodowych zostało zainstalowane pomiędzy obserwatorium – położonym 34 kilometry od San Pedro de Atakama – a miastem Calama w północnym Chile. W miejscowości Calama system łączy się z siecią Corporación Red Universitaria Nacional (REUNA), która obejmuje swoim zasięgiem miasto Antofagasta, a stamtąd poprzez istniejącą już infrastrukturę także biura ALMA w Santiago (project EVALSO). Ten krok milowy oznacza, że w przyszłości będzie można dostarczać niesamowite ilości danych z wielkimi prędkościami – do społeczności naukowej ALMA na całym świecie. Ta istotna dla pracy naukowej przy ALMA kwestia jest efektem umowy podpisanej pomiędzy AUI, instytucją reprezentującą północnoamerykańskich partnerów ALMA, z Sílica Networks Chile S.A. i Telefónica Empresas Chile S.A. Według założeń, oprócz korzyści dla pracy naukowej, system polepszy łączność światłowodową na tym obszarze kraju, bowiem do tej pory brakowało tu tego typu infrastruktury. ...

16 stycznia 2015: Kontrakt na budowę Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) Residencia został przyznany konsorcjum L y D - Axis, które obejmuje Constructora L y D S.A. i Axis Desarrollos Constructivos S.A. Obie firmy są chilijskie i posiadają doświadczenie w budownictwie mieszkalnym w stawiającym wiele wyzwań środowisku północnego Chile. ALMA Residencia będzie nowym domem dla pracowników i gości ośrodka badawczego. Kształt budynków i zewnętrzne kolory tego wielkiego projektu architektonicznego zostały zaprojektowane tak, aby wtopić je w topografię, otoczenie i krajobraz okolicy wokół ALMA. Projekt został opracowany przez fińskich architektów z firmy Kuovo & Partanen i został następnie zaadaptowany na rynek Chile przez chilijską firmę Rigotti & Simunovic Arquitectos. Pomimo tego, że budowa ALMA rozpoczęła się w 2008 roku, gdy dostarczono pierwszą antenę (eso0849), pracownicy i goście mieszkają i pracują w tymczasowych kontenerach w obozie w Operations Support Facility (OSF), centralnym punkcie wszystkich działań fazy Assembly Integration Verification (AIV). OSF znajduje się 2900 metrów ...

16 stycznia 2015: ESO podpisało kontrakty z CESA (Hiszpania) i VDL (Holandia) na zaprojektowanie i produkcję testowych modeli [1] wsporników zwierciadeł i związanego z nimi sprzętu dla głównego zwierciadła Ekstremalnie Wielkiego Teleskopu Europejskiego (E-ELT). Prace będą kontynuacją wcześniej opracowanych prototypów, ich intensywnych testów w laboratoriach ESO i dokładnej oceny zdobytych doświadczeń. Kompletne zwierciadło główne E-ELT będzie mieć średnicę 39 metrów. Powierzchnia lustra będzie składać się z 798 sześciokątnych segmentów oraz zestawu użytkowego – łącznie 931 segmentów. Dzięki sześciokątnemu kształtowi dla wszystkich segmentów można użyć wspólnej struktury podpór. Kontrakty obejmują dostarczenie szczegółowej i kompletnej instrukcji oraz rysunków technicznych dla przyszłej produkcji. Zawierają także opracowanie procedur potrzebnych do integracji podpór ze szklanymi segmentami E-ELT, transportu ich części składowych oraz działania i konserwacji elementów. Kontrakty z CESA i VDL ustalono na początkowy okres 30 miesięcy. Wydzielono wstępne i właściwe fazy, po których nastąpi produkcja modeli inżynieryjnych oraz testy. W ramach każdego z kontraktów dostarczone zostaną cztery ...

14 stycznia 2015: Ten odcinek ESOcast przybliża nietypową, nową grupę małych teleskopów, które niedawno uzyskały pierwsze światło w Obserwatorium Paranal w północnym Chile. Next-Generation Transit Survey (NGTS) będzie poszukiwać planet tranzytujących — takich, które przechodzą przed swoją gwiazdą powodując niewielkie osłabienie jej blasku, możliwe do wykrycia czułymi instrumentami. Teleskopy skupią się na odkrywaniu planet wielkości Neptuna i mniejszych, o średnicach od dwóch do ośmiu razy większych niż Ziemia. NGTS będzie działać w trybie automatycznym i nieustannie monitorować jasność setek tysięcy względnie jasnych gwiazd nieba południowego. Odkrycia z projektu NGTS oraz późniejsze obserwacje innymi teleskopami naziemnymi i kosmicznymi będą ważnym krokiem w badaniu atmosfer i budowy małych, podobnych do Ziemi planet. Dostępnych jest także więcej odcinków ESOcast. Sprawdź w jaki sposób obejrzeć napisy do ESOcast oraz pomóc w tłumaczeniach na wiele języków za pomocą serwisu DotSUB.

9 stycznia 2015: 18 i 19 czerwca 2015 r. w ESO odbędą się warsztaty o nazwie Public Awareness of Research Infrastructures — Expectations — Experiences — Examples, zorganizowane przez On 18 and 19 June 2015, ESO will host a workshop entitled Public Awareness of Research Infrastructures — Expectations — Experiences — Examples, organised by the Association of European-level Research Infrastructure Facilities (ERF-AISBL). Wydarzenie będzie miało miejsce w siedzibie głównej ESO w Garching koło Monachium w Niemczech. Narodowa infrastruktura badawcza i wielkie projekty z finansowaniem unijnym dzielą między sobą odpowiedzialność za prezentowanie wyników badań swoim organom finansującym, społeczności naukowej oraz społeczeństwu. Mimo, że generalnie przyjmuje się, że dobre działania public relations i popularyzacja odgrywają fundamentalną rolę, oczekiwania w stosunku do działań w zakresie popularyzacji nauki pozostają niejasne. Celem warsztatów jest ułatwienie dialogu pomiędzy agencjami finansującymi i kierownikami projektów w zakresie upowszechniania aktywności naukowej. Oprócz tego działy public relations oraz rzecznicy prasowi podzielą się swoimi ...